Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, zwana także dyrektywą Seveso III, została opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE w dniu 24 lipca 2012 r. Dyrektywa ta zmienia, a następnie uchyla obecnie obowiązującą dy- rektywę 96/82/WE (Seveso II) i ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony ludzi i środowiska, poprzez wdrożenie odpowiednich systemów i procedur służących zarządzaniu i kontroli zagrożeń związanych z substancjami niebezpiecznymi.

Wdrożenie dyrektywy Seveso III
Główne zmiany wynikające z dyrektywy Seveso III obejmują dostosowanie przepisów do nowego systemu klasyfikacji i mieszanin (zgodnego z rozporządzeniem CLP), zasady dostępu społeczeństwa do informacji i jego udziału w procesie decyzyjnym, a także wzmocnienie zasad prowadzenia kontroli. Termin wdrożenia przepisów dyrektywy upływa 31 maja 2015 r. Warto przy tym zwrócić uwagę, że dyrektywa Seveso III nałożyła także na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia zmian polegających na dodaniu oleju opałowego ciężkiego do grupy substancji ropopochodnych w terminie do 14 lutego 2014 r. Ten dodatkowy termin wynikał z faktu kwalifikowania oleju opałowego ciężkiego, jako substancji stwarzającej zagrożenie dla środowiska wodnego, dla którego są przypisane ostrzejsze wartości progowe (zakład o zwiększonym ryzyku: 200 Mg, zakład o dużym ryzyku: 500 Mg), niż jak to jest w przypadku substancji ropopochodnych (zakład o zwiększonym ryzyku: 2 500 Mg oraz zakład o dużym ryzyku: 25 000 Mg).

Substancje niebezpieczne
Odpowiednia zmiana (w zakresie oleju opałowego ciężkiego) w przepisach krajowych została dokonana w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 10 października 2013 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1479). Transpozycja dyrektywy Seveso III wymaga przede wszystkim zmiany Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 1232) oraz szeregu rozporządzeń wykonawczych, w tym będących głównie w gestii ministra gospodarki i dotyczących:
•    rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (opublikowane w Dz.U. z 2013 r., poz. 1479);
•    wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku (opublikowane w Dz.U. z 2003 r.,Nr 104,  poz. 970, z późn. zm.);
•    wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze (opublikowane w Dz.U. z 2003 r., Nr 131, poz. 1219, z późn. zm.);
•    szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komen- danta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (opublikowane w Dz.U. z 2002 r.,Nr 78, poz. 712).

Poza ww. aktami prawnymi nowelizacji będą także wymagały:
•    Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 686 i 888) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2003 r. Nr 5, poz. 58);
•    Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647);
•    Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 r. poz. 1235 i 1238),
•    Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2013 r. poz.1340) oraz wydanego na jej podstawie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną (Dz.U. Nr 225, poz. 1934).
Dostosowanie przepisów w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom do nowego systemu klasyfikacji substancji i mieszanin, spowoduje konieczność aktualizacji wykazu tych substancji składowanych na terenie zakładu, stwarzających następujące zagrożenia: dla zdrowia (ostro toksyczne, działające toksycznie na organy docelowe), fizyczne (materiały wybuchowe, gazy łatwopalne, aerozole łatwopalne, gazy utleniające, ciecze łatwopalne, substancje i mieszaniny samo reaktywne oraz nadtlenki organiczne, substancje stałe i ciekłe piroforyczne, substancje stałe i ciekłe utleniające), dla środowiska (niebezpieczne dla środowiska wodnego) i pozostałe zagrożenia, w tym substancje i mieszaniny, wydzielające w kontakcie z wodą gazy łatwopalne. Zmiana odpowiedniego rozporządzenia ministra go- spodarki nastąpi po zakończeniu prac nad projektem ustawy mającej na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Seveso III do prawa krajowego.

Zapobieganie poważnym awariom
W odniesieniu do zawartości opracowanej i przedładanej przez prowadzących zakłady właściwym organom dokumentacji, zmiany będą dotyczyć uszczegółowienia w dokumencie zgłoszenia opisu terenu w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu o informacje o zakładach mogących być źródłem poważnej awarii, w tym innych niż zakłady o dużym i zwiększonym ryzyku. Jeśli chodzi o program zapobiegania poważnym awariom to należy wskazać, że planuje się jego rozszerzenie, w zakresie roli i odpowiedzialności kierującego zakładem. Program będzie wymagał aktualizacji nie rzadziej niż raz na 5 lat, chyba że ze względów bezpieczeństwa czy doświadczenia z zaistniałych awarii zajdzie potrzeba wprowadzenia zmian wcześniej. Ważne zmiany dotyczą systemu bezpieczeństwa (stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania zakładem), które przewidują, że system taki będzie musiał być opracowany i wdrożony zarówno przez prowadzących zakłady o dużym, jaki i o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. System ten powinien uwzględniać wielkość zagrożeń poważnymi awariami oraz złożoności organizacji w zakładzie. Nowe elementy, jakie będą musiały znaleźć odzwierciedlenie w systemie bezpieczeństwa, to konieczność prowadzenia monitoringu funkcjonowania instalacji z uwzględnie- niem najlepszych dostępnych praktyk, a także zagrożenia wynikające ze zużycia instalacji i jej korozji.
Raport o bezpieczeństwie W odniesieniu do raportów o bezpieczeństwie zmiany przewidują doprecyzowanie, informacji niezbędnych dla celów planowania i zagospodarowania przestrzennego. Zawarty w odpowiednim rozporządzeniu mini- stra gospodarki zakres wymagań odnoszących się do raportów o bezpieczeństwie będzie wymagał poszerzenia o przyczyny naturalne i operacyjne mogące przyczynić się do powstania poważnej awarii, a w opisach realizacji procesów przemysłowych będzie trzeba uwzględnić, w uzasadnionych przypadkach, najlepsze dostępne praktyki. Aktualnie trwają prace w resorcie gospodarki nad rozporządzeniem dotyczącym wymogów dla raportów o bezpieczeństwie, a projekt stosownego rozporządzenia dostępny jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji.