Wacław Kozioł, Komendant Zakładowej Straży Pożarnej Grupy Azoty "Puławy" S.A. przybliżył najważniejsze daty związane z ratownictwem chemicznym.

Lata 60.

Lata 60. ub. wieku to intensywny rozwój przemysłu chemicznego w Polsce, stawianie nowych instalacji w istniejących zakładach. Podjęto też decyzje o budowie dużych, nowych zakładów. O skali tego rozwoju świadczą liczby – wielokrotny wzrost wartości produkcji.

Ten rozwój nie pozostał bez wpływu na bezpieczeństwo. Zwiększyła się ilość transportowanych chemikaliów, co spowodowało wzrost ryzyka związanego z awariami.

Działania ratownicze na wypadek awarii i zdarzeń związanych z uwolnieniem niebezpiecznych substancji chemicznych w zakładach prowadzili pracownicy wyposażeni w sprzęt stosowany w wojskach chemicznych i ratownictwie górniczym.

– Nie było rozwiązań systemowych mówiących, co robić w przypadku awarii mogących powstać w transporcie – mówił W. Kozioł. Dodał, że w latach 60. rozpoczęto działania mające wypracować koncepcję ratownictwa chemicznego. Zakończyły się w roku 1967, przyjęciem koncepcji organizacyjnej na naradzie Zjednoczenia Przemysłu Azotowego w Tarnowie. Wdrożono ją w 1968 – zaczęły powstawać pierwsze służby: najpierw w Puławach, potem w Tarnowie.

Lata 70. i 80.

Historyczna dla ratownictwa chemicznego jest data 6 maja 1970 r. – przyjęto wówczas uchwałę Rady Ministrów w sprawie zwalczania skutków wypadków związanych z przewozem substancji toksycznych w komunikacji lądowej. Powołano jednostki ratownictwa chemicznego w zakładach w Płocku, Bydgoszczy, Puławach, Oświęcimiu, Brzegu Dolnym i Tarnowie.

W latach tych prowadzono działania ratownicze w macierzystych zakładach i na terenie kraju. Opracowywano i doskonalono techniki ratownicze, pozyskiwano sprzęt, wymieniano doświadczenia.

Lata 90.

– Kolejna historyczna data to rok 1991, kiedy w Ustawie o ochronie przeciwpożarowej pojawiły się „inne miejscowe zagrożenia”. W roku 1992 weszła ustawa o Państwowej Straży Pożarnej – od tego czasu ratownictwo chemiczne stało się częścią ochrony przeciwpożarowej. Pomimo braku uregulowań prawnych Stacje Ratownictwa Chemicznego nadal prowadziły dotychczasową działalność ratowniczą podczas zdarzeń na terenie kraju – podkreślał prelegent.

Wspomniał o powstaniu Systemu Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych SPOT – zasady współpracy SPOT z PSP określa porozumienie z 14 grudnia 2000 r. Od 2013 SPOT działa w ramach europejskiego systemu ICE.

Ratownictwo chemiczne obecnie

Zmiany prawne z 1991 r. nie wyeliminowały potrzeby powoływania służb zakładowych prowadzących działania ratownictwa chemicznego. Działania ratownicze prowadzą jednostki ochrony przeciwpożarowej oraz powoływane są w rożnej formie służby ratownicze oparte na pracownikach wykonujących na co dzień inne zadania.

Wg. Wacława Kozioła celowe byłoby uregulowanie zasad funkcjonowania ratownictwa chemicznego w zakładach. Obecnie brak podstaw prawnych do podjęcia takich działań. – Może jubileusz to dobra okazja, by wprowadzić standardy odpowiednie do dzisiejszych czasów – podsumował.

***

XIX Konferencja Bezpieczeństwo Instalacji Przemysłowych odbywa się w dniach 28-30 września br. w Hotelu Vulcan w Szczecinie. Z uwagi na sytuację epidemiologiczną, wydarzenie odbywa się z zachowaniem obowiązujących zasad sanitarnych.

Gospodarzem Honorowym imprezy jest Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A., organizatorem – BMP, wydawca m.in. „Chemii Przemysłowej", „Energetyki Cieplnej i Zawodowej" oraz portalu www.kierunekCHEMIA.pl i www.kierunekENERGETYKA.pl. Konferencja objęta jest Patronatem Honorowym Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa oraz Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.

Imprezę można śledzić online na portalu www.kierunekCHEMIA.pl.