Partner serwisu
Tylko u nas
12 kwietnia 2019

GO(Z)spodarna chemia

Kategoria: Aktualności

W obliczu zmian, jakie niesie gospodarka o obiegu zamkniętym, polski sektor chemiczny będzie musiał sprostać nie tylko nowym wyzwaniom, ale jednocześnie zyska wiele nieistniejących wcześniej możliwości, m.in. może stać się liderem obszaru dot. surowców krytycznych oraz procesów ich odzysku.

GO(Z)spodarna chemia

Według raportu Deloitte „Chemistry 4.0 – growth through innovation in a transforming world” gospodarka o obiegu zamkniętym jest jednym z najistotniejszych czynników, jakie mogą kształtować branżę chemiczną w najbliższych latach.

Globalne trendy a przyszłość przemysłu chemicznego
Kluczową strategią gospodarki o obiegu zamkniętym, zarówno na poziomie poszczególnych firm, branż, jak i całego kraju, jest przejście z linearnego podejścia do wykorzystania zasobów na procesy oszczędne i maksymalizujące wartość zasobów i użytkowanych materiałów. Do tej pory wzrost gospodarczy był nieodłącznie związany ze wzrostem zużycia materiałów. Od początku XX wieku całkowite wydobycie surowców wzrosło aż siedmiokrotnie. Wzrost ten widoczny jest w szczególności w stosunku do rud metali.

Od 1970 roku ich zużycie wzrosło ponad 3,5-krotnie, co w dużej mierze jest efektem dynamicznego rozwoju nowych technologii. Pomimo pewnej poprawy w latach 2000, globalna gospodarka jest coraz bardziej materiałochłonna, a poziom wykorzystania materiałów wtórnych jest niewielki. Dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju konieczne będzie oddzielenie zużycia zasobów od wzrostu gospodarczego. Możliwości, przed jakimi stoi przemysł chemiczny w tym obszarze, są ogromne i ciągną się od rodzaju wykorzystywanych materiałów, poprzez zmiany i udoskonalenia procesów produkcyjnych, aż po recykling surowców i wybranych produktów.

Perspektywy dla odzysku metali krytycznych
Jednym z obszarów, w którym branża chemiczna może zostać niewątpliwym liderem, jest obszar dot. surowców krytycznych oraz procesów ich odzysku. Surowce krytyczne to surowce deficytowe, trudnodostępne, narażone na ryzyko przerwania płynności dostaw, których możliwości zastąpienia są niewielkie, a ich deficyt może nieść poważne konsekwencje ekonomiczne. Listy surowców krytycznych różnią się pomiędzy krajami, gdyż jest to uzależnione od m.in. od priorytetów ekonomicznych państwa w długoletniej perspektywie czasowej i ich roli w krajowej gospodarce.

Ze względu na zmieniające się uwarunkowania rynkowe listy surowców krytycznych nie są stałe, lecz ulegają okresowej weryfikacji i aktualizacji. Jednak zarówno dla Polski, jak i Europy większość surowców krytycznych stanowią metale. Obecnie znaczna część surowców krytycznych jest pozyskiwana w niewielkiej grupie państw, m.in. w Chinach, Rosji, USA, Demokratycznej Republice Konga oraz Brazylii.  Stopień wydobycia wybranych surowców krytycznych w Europie jest istotnie niższy. Kraje europejskie są w dużej mierze uzależnione od ich importu – wydobywane surowce tylko w niewielkim stopniu pokrywają wewnętrzne zapotrzebowanie UE. Polska jako jeden z wiodących dostawców węgla koksującego jest także eksporterem surowców metalicznych, takich jak cynk metaliczny, miedź rafinowana, srebro rafinowane, ołów rafinowany, koncentraty rud ołowiu, kadmu, selenu, nadrenianu amonu i renu metalicznego oraz niektórych rud żelaza.

Pomimo tego, krajowa gospodarka jest w dużym stopniu zależna od dostaw surowców z zagranicy. Dotyczy to niemal całości zapotrzebowania na metale krytyczne (wyjątek stanowi cynk). Od lat 70. ilości importowanych do Polski metali wzrosły niemal dwukrotnie1.

Dostęp do powyższych surowców warunkuje rozwój wielu kluczowych gałęzi przemysłu obejmujących m.in. branże motoryzacyjną, transportową, lotniczą, maszyn rolniczych i spożywczych, branżę budowniczą oraz sprzętu elektronicznego i elektrycznego. Ma też szczególne znaczenie dla rozwoju energetyki odnawialnej. W związku z ciągłym rozwojem nowoczesnych technologii, ograniczoną dostępnością oraz wysokim stopniem uzależnienia Europy od tej grupy surowców, coraz większe znaczenie mają surowce wtórne. Ich szczególnym atutem jest możliwość wielokrotnego przetwarzania bez utraty właściwości. Ogromny potencjał w zakresie odzysku i recyklingu mają baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), pojazdy wycofane z eksploatacji, a także przewody i rury pochodzące z nieużytkowanej lub przestarzałej infrastruktury (urban mining).

W dalszej części artykułu omówiono trzy pierwsze rodzaje odpadów, które są elementem unijnego pakietu gospodarki o obiegu zamkniętym.

 1 Meterialflows.net

Cały artykuł zamieszczony jest w czasopiśmie Chemia Przemysłowa 2/2019.
 

fot. 123rf.com
Nie ma jeszcze komentarzy...
CAPTCHA Image


Zaloguj się do profilu / utwórz profil
ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ