Partner serwisu
Tylko u nas
13 maja 2015

Może czas zadbać o morze

Kategoria: Ochrona środowiska

Choć Morze Bałtyckie jest jednym z najmłodszych – bo liczącym „zaledwie” ok. 12 tys. lat – mórz na Ziemi, jego stan wciąż jest daleki od ideału. Dziś Bałtyk jest jednym z najsilniej zanieczyszczonych mórz świata.

Może czas zadbać o morze

Rozwój strefy nadbałtyckiej kosztem środowiska
Bałtyk otoczony jest przez terytoria 9 wysoko uprzemysłowionych państw, przy czym do jego zanieczyszczania przyczyniają się również kraje nieleżące w jego bezpośrednim sąsiedztwie, takie jak Białoruś czy Czechy, które emitują do atmosfery oraz rzek znaczne ilości zanieczyszczeń. Ze względu na intensywną żeglugę jest to jedno z najbardziej zatłoczonych mórz na świecie – szacuje się, że bałtycki transport morski stanowi 15% globalnego transportu morskiego oraz 11% transportu ropy na świecie. Intensywny rozwój gospodarczy w strefie nadbałtyckiej przez wiele lat odbywał się kosztem środowiska naturalnego, co w połączeniu ze specyficznymi cechami hydrologicznymi Bałtyku zadecydowało o jego zanieczyszczeniu. Istotny udział miała także Polska, która w 99,7% leży w zlewisku Morza Bałtyckiego [1-5].

Źródłami zanieczyszczeń Bałtyku są rzeki, atmosfera, źródła punktowe zlokalizowane w strefie brzegowej takie jak: porty, miasta, pola uprawne, hodowle, stocznie i ścieki z oczyszczalni oraz źródła o charakterze okresowym, np. katastrofy statków. Zanieczyszczenia w ekosystemie Morza Bałtyckiego ulegają rozdzieleniu pomiędzy wodę, osady oraz organizmy, podlegając jednocześnie różnym przemianom fizycznym, chemicznym oraz biologicznym. W zależności od swoich właściwości fizykochemicznych związki chemiczne mogą ulec rozpuszczeniu, adsorpcji na cząsteczkach zawiesiny, sedymentacji i depozycji w osadach dennych – w określonych warunkach mogą również powrócić w procesie resuspensji z osadów do toni wodnej. Część związków może ulec degradacji bądź transformacji, jak również bioakumulacji (gromadzenie zanieczyszczeń w organizmie) i biomagnifikacji, która wynika ze wzrostu stężenia zanieczyszczeń wzdłuż łańcucha pokarmowego [1,2,5,6]. W dalszej części artykułu zostały opisane zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne stanowiące najistotniejsze zagrożenie dla Morza Bałtyckiego.

Zanieczyszczenia organiczne w morzu
W przypadku zanieczyszczeń organicznych największe zagrożenie stanowią trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO), które charakteryzują się trwałością we wszystkich elementach środowiska, zdolnością do bioakumulacji, możliwością negatywnego oddziaływania w stosunku do biocenozy i człowieka oraz zdolnością do transportu atmosferycznego na duże odległości. Do tej grupy należą związki zawierające w swojej strukturze atomy chloru, bromu lub fluoru. Są to m.in. polichlorowane bifenyle (PCB), dioksyny oraz pestycydy chloroorganiczne. Inne niebezpieczne zanieczyszczenia to związki metaloorganiczne np. trójbutylocyna (TBT) czy trójfenylocyna (TFT) stosowane w farbach przeciwporostowych.

ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ