Trzeci odczyt IDPG potwierdza, że znaczenie dekarbonizacji i ochrony środowiska dla polskich przedsiębiorstw systematycznie wzrasta. Zmiana o 1 punkt w stosunku do poprzedniego odczytu wskazuje, że w drugim półroczu 2024 roku wzrost był nieznacznie bardziej dynamiczny, jednak ogólny trend utrzymuje się na stabilnej ścieżce wzrostowej, a kwestie klimatyczne coraz silniej wpisują się w działalność firm. Szczególnie dotyczy to dużych i średnich przedsiębiorstw, które nie tylko deklarują zaangażowanie w działania proekologiczne, ale coraz częściej wdrażają konkretne rozwiązania dekarbonizacyjne i obliczają swój ślad węglowy.

Najważniejsze dane z raportu:

• Wciąż bardziej odczuwalnie wzrasta presja na dekarbonizację firm ze strony otoczenia biznesowego niż regulacyjnego. Badane przedsiębiorstwa deklarują również wzrost zaangażowania w obliczanie i redukcję śladu węglowego.
• 59% ankietowanych przedsiębiorstw deklaruje, że oblicza swój ślad węglowy, podczas gdy w pierwszym półroczu 2024 r. tylko 47% uczestników badania odpowiedziało twierdząco na to pytanie. To zauważalny wzrost, aż o 12 punktów procentowych, jeden z największych w historii odczytów. Jednak to wciąż duże przedsiębiorstwa przodują w obliczaniu śladu węglowego.
• Aż 85% respondentów przyznało, że wprowadziło lub planuje wprowadzić rozwiązania mające na celu redukcję śladu węglowego. To zauważalny wzrost w porównaniu z 67% przedsiębiorstw, które odpowiedziały w ten sposób w poprzednim odczycie.
• Po raz pierwszy zadano polskim firmom pytanie o ich sentyment wobec szeroko ostatnio dyskutowanej deregulacji, ale w kontekście obowiązków związanych z dekarbonizacją. 67% ankietowanych liczy na zmniejszenie regulacji w tym zakresie, ale oczekuje raczej niewielkich niż znaczących zmian - za taką opcją opowiedziało się 45% respondentów.

- Trwająca dyskusja o obowiązkach regulacyjnych jest potrzebna, ale niech nie znika nam sprzed oczu kluczowy wniosek płynący z tego badania. Z jednej strony firmy oczekują zmniejszenia obowiązków, ale z drugiej przyznają, że wsparcie państwa jest za niskie i oczekują większego. Rząd musi zatem nie tylko wycofywać się, ale też umiejętnie pomagać - podkreśla Michał Hetmański, Prezes Zarządu Fundacji Instrat.

W stosunku do poprzednich odczytów, niezmienny pozostaje profil przedsiębiorstw zaangażowanych w dekarbonizację – w takich działaniach wciąż najaktywniejsze pozostają średnie i duże firmy.

– Indeks pokazuje, że postępuje powolna, ale konsekwentna transformacja. Z jednej strony firmy czują rosnącą presję ze strony rynku i regulacji, a z drugiej – zaczynają realnie wdrażać działania, które jeszcze niedawno pozostawały tylko w sferze planów. W trzecim odczycie do naszego badania dołączyło kolejne kilkadziesiąt podmiotów, dla których dekarbonizacja to realny plan energetyczny i biznesowy. Naszym wspólnym zadaniem pozostaje dostarczenie wiedzy i zasobów małym i średnim przedsiębiorstwom, aby również podjęły aktywne działania w tym zakresie - mówi Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.

Badane firmy zauważają dalszy wzrost problemu greenwashingu (pozorowania działań na rzecz klimatu) w najbliższym otoczeniu biznesowym, choć jest on mniej intensywny niż w poprzednim półroczu (40% spółek twierdzi, że zjawisko to przybrało na sile, 9% mówi o jego osłabieniu, a 51% firm nie widzi różnicy w intensywności jego występowania). Przedsiębiorstwa nie odczuwają także znaczącego wzrostu wsparcia ze strony instytucji publicznych w zakresie dekarbonizacji i ochrony środowiska. Jedynie 22% respondentów ocenia, że wsparcie to rośnie lub znacząco rośnie.

- Bieżący odczyt IDPG dowodzi, że spółki nie poprzestają na deklaracjach, ale wprowadzają także realne działania służące transformacji energetycznej. Za tym idą oczekiwania dotyczące regulacji, które są formułowane częściej przez duże i średnie firmy. Wsparcie decydentów w tym zakresie jest kluczowe – nasze prawo powinno chronić europejskie spółki, które chcą odejść od węgla, ale zachować przy tym zdolność do biznesowego rozwoju. Tylko w ten sposób przemysł na naszym kontynencie zachowa konkurencyjność. Przy okazji tego odczytu warto również odnotować, że Indeks Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki staje się platformą służącą dyskusji na temat obecnych i przyszłych wyzwań w tym zakresie - mówi Piotr Szlagowski-Budacz, Dyrektor Strategii w Qemetice.

Za merytoryczne przygotowanie Indeksu Dekarbonizacji i późniejsze opracowywanie wyników badania odpowiada Fundacja Instrat. Ankieta zbierająca dane do Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki została przeprowadzona w dniach od 3 do 31 marca 2025 roku, a jej adresatami były przedsiębiorstwa członkowskie Pracodawców RP. Ankieta została również udostępniona firmom zrzeszonym w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego i w Stowarzyszeniu Producentów Cementu oraz przedsiębiorstwom działającym w ramach Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Ankietę wypełniło 157 przedsiębiorstw, struktura badanych firm co do wielkości i branży jest zróżnicowana.

Ze szczegółami dotyczącymi treści ankiety Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki oraz metodami obliczania Indeksu można zapoznać się na stronie Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej.