Są wśród nich takie produkty, jak: polepszacze gleb (np. biowęgiel z dodatkiem gnojowicy) i nawozy na bazie biowęgla (np. komposty z dodatkiem biowęgla, preparaty mikrobiologiczne, w których nośnikiem jest biowęgiel) suplementy do pasz dla zwierząt (np. dodatek do kiszonek, karmy, ściółki), dodatek do materiałów budowlanych (np. lekkie cegły z biowęgla i cementu, substytut styropianu), materiały izolacyjne (np. tynki wewnętrzne), materiały filtracyjne (np. wypełnienia mikrofiltrów i filtrów do uzdatniania wody i kontroli emisji gazowych), składniki farb i barwników, półprzewodniki i baterie, składniki kosmetyków (np. mydeł, kremów, płynów do kąpieli terapeutycznych) i farmaceutyków (np. biowęgiel jako nośnik aktywnych składników farmaceutyków), dodatek wykorzystywany do konserwacji żywności, a nawet dodatki do tkanin stosowanych do produkcji odzieży funkcjonalnej, wkładek do obuwia pochłaniających zapachy oraz materiały wypełniające poduszki i materace do spania.

Biowęgiel w Polsce? Tak!
W krajach europejskich produkcja biowęgla już odbywa się na skalę przemysłową. W Polsce pierwszą instalacją do produkcji biowęgla jest instalacja w Sędziszowie, w której technologia wywodzi się z pracy zespołu naukowców realizowanej pod kierownictwem prof. Zbigniewa Bisa w Katedrze Inżynierii Energii Politechniki Częstochowskiej. Tam też prowadzone są m.in. prace badawcze nad wkładami biowęglowymi dla ogniw węglowych. Również w innych jednostkach naukowych w kraju prowadzone są badania nad możliwościami zastosowania biowęgla do nawożenia i w rekultywacji zdegradowanych gleb, sekwestracji węgla w glebie, usuwania wybranych zanieczyszczeń z wody i ścieków, jak również do procesu kompostowania odpadów (Malińska i Dach, 2014). Wyrazem zainteresowania wykorzystaniem biowęgla w Polsce jest realizacja europejskiego projektu „Środowiskowe i gospodarcze korzyści z utworzenia klastrów biowęglowych na obszarze Europy Środkowej” (ang. E2BEBIS – Environmental and Economic BEnefits from BIochar clusterS in the Central area), który ma na celu zwiększenie świadomości różnych środowisk gospodarczych dotyczącej korzyści z produkcji i zastosowań biowęgla.

Przekaz wiedzy z tego zakresu wydaje się szczególnie istotny jeśli chodzi o środowiska rolników, producentów, decydentów samorządowych oraz dostawców i końcowych odbiorców energii. W projekcie, obok jednostek z Włoch, Czech, Słowacji i Słowenii, biorą udział dwie polskie instytucje: Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Inżynierii Procesowej Materiałów Budowlanych w Opolu oraz Poltegor – Instytut we Wrocławiu. Planowane jest stworzenie dwóch klastrów biowęglowych w Polsce, które będą zrzeszały jednostki badawcze, producentów biowęgla, rolników, dostawców i przedstawicieli odbiorców energii.

Energetyka, rolnictwo, przemysł. I co dalej?
Biowęgiel otrzymywany podczas termicznej konwersji biomasy lub odpadów w procesie pirolizy niewątpliwe posiada szereg przydatnych właściwości, dzięki którym może znaleźć zastosowanie w energetyce, ochronie środowiska, rolnictwie i przemyśle. Jak wskazują naukowcy wiele z tych zastosowań może doprowadzić do powstania produktów na bazie biowęgla, które mogą zostać poddane recyklingowi i wprowadzone do gleb (Schmidt, 2012).
Z tego względu obecnie prowadzi się wiele prac badawczych ukierunkowanych na pełne poznanie właściwości fizykochemicznych biowęgla otrzymywanego z różnych surowców oraz wyjaśnienie procesów i mechanizmów jego oddziaływania na środowisko naturalne. Kierunki dalszych badań nad zastosowaniami biowęgla będą wymagały przede wszystkim określenia kosztów związanych z otrzymywaniem biowęgla oraz stałej dostępności substratów do jego produkcji. Konieczne będzie również opracowanie systemu klasyfikacji biowęgli z uwzględnieniem ich właściwości fizykochemicznych i kryteriów zastosowań.
W celu otrzymywania biowęgla o pożądanych właściwościach przydatna będzie analiza możliwości doboru odpowiednich parametrów pirolizy. Otrzymane do tej pory wyniki badań nie pozwalają w pełni określić potencjalnych i długookresowych skutków związanych z wprowadzaniem biowęgla do środowiska glebowego. Niemniej jednak w oparciu o dotychczasową wiedzę i doświadczenia praktyki naukowo-przemysłowej, można stwierdzić, że biowęgiel znajduje coraz szersze zastosowanie powiązane z korzyściami ekonomicznymi i środowiskowymi.

Więcej przeczytacie Państwo w magazynie Chemia Przemysłowa 3/2014

Literatura dostępna w redakcji